आधुनिक पालकत्वासाठी नवी दिशा | Hold on to Your Kids

आधुनिक पालकत्वासाठी नवी दिशा | Hold on to Your Kids

एका लहान गावात, रोहन नावाचा एक हुशार मुलगा रहात होता. त्याला लहानपणापासूनच मोबाईल आणि गॅझेटसबरोबर खेळायला खूप आवडायचं. तो सतत नवीन  गेम्स आणि अॅप्समध्ये मग्न असायचा. त्याच्या पालकांना देखील अभिमान वाटायचा की त्यांचा मुलगा तंत्रज्ञानात एवढा तरबेज आहे. परंतु, हळूहळू त्याच्या आयुष्यावर तंत्रज्ञानाचा परिणाम होत होता, हे लक्षात येत नव्हतं.

सुरुवातीला, रोहन आपल्या वयाच्या मुलांबरोबर केवळ गेम्स खेळायचा आणि मजा करायचा. पण नंतर त्याच्या अभ्यासाकडे दुर्लक्ष होऊ लागलं, आणि तो सतत फोन किंवा लॅपटॉपवर असायचा. शाळेत त्याचे गुण कमी होऊ लागले, आणि त्याच्या तब्येतीवरही ताण पडू लागला. रात्री जागून खेळल्यामुळे त्याच्या झोपेवर परिणाम झाला. पण हे त्याच्या पालकांच्या लवकर लक्षात आलं नाही.

मन वळवण्याचे मानसशास्त्र | The Psychology of Persuasion

मन वळवण्याचे मानसशास्त्र | The Psychology of Persuasion                      

अंगुलिमाल हा एक क्रूर दरोडेखोर होता. तो लोकांना ठार मारून त्यांच्या बोटांची माळ तयार करत असे, म्हणून त्याला "अंगुलिमाल" म्हणजे बोटांचा माळधारी असे म्हणत असत. त्याने ९९९ लोकांना ठार मारले होते आणि त्याचे उद्दिष्ट होते की १००० लोकांना मारून आपली माळ पूर्ण करावी.

एकदा गौतम बुद्ध त्याच्या गावातून जात असताना, गावकऱ्यांनी बुद्धांना सावध केले की या रस्त्यावर अंगुलिमाल आहे, जो लोकांना ठार मारतो. पण बुद्ध त्यांच्या सावधगिरीकडे लक्ष न देता अंगुलिमालाला भेटण्यासाठी निघाले. जेव्हा अंगुलिमालाने बुद्धाला दूरून पाहिले, तेव्हा त्याने ठरवले की बुद्धालाही ठार मारायचे. पण बुद्ध अतिशय शांतपणे चालत राहिले.

अंगुलिमालाने खूप वेगाने बुद्धाच्या दिशेने धाव घेतली, पण तो कितीही धावला तरी बुद्ध त्याच्या हाती लागत नव्हते. अखेर थकून अंगुलिमाल थांबला आणि मोठ्याने ओरडला, "थांब! थांब!" बुद्धांनी शांतपणे उत्तर दिले, "मी आधीच थांबलो आहे. तू कधी थांबणार?"

ॲनिमा आणि ॲनिमस | Archetypes: Anima and Animus

 

जन्मताच आपण स्त्री-पुरुष असतो? 

रामकृष्ण परमहंस हे एक भारतीय रहस्यवादी संत होते, जे आत्मज्ञान अनेक मार्गांनी प्राप्त केले जाऊ शकते या शोधासाठी प्रसिद्ध होते. रामकृष्ण परमहंस यांचा ठाम विश्वास होता की आत्मज्ञान विविध मार्गांनी प्राप्त केले जाऊ शकते आणि एक व्यक्ती कोणत्याही धर्माचे पालन करून हे आत्मज्ञान सहज प्राप्त करू शकते. असेच फारच कमी घडते की कोणी एखादी व्यक्ती आत्मज्ञान प्राप्त केल्यानंतर तिथेच न थांबता, वेगवेगळ्या मार्गांनी आत्मज्ञान प्राप्त केले जाऊ शकते हे सिद्ध करणारे महान संत आहेत.

21 व्या शतकासाठी 21 धडे | 21 Lessons For The 21st Century

 21 व्या शतकासाठी 21 धडे | 21 Lessons For The 21^st Century

मानवाची उत्क्रांती ही एक खूपच दीर्घ आणि गुंतागुंतीची प्रक्रिया आहे, ज्यात लाखो वर्षांच्या काळात शरीर, मेंदू, समाज आणि सांस्कृतिक विकास झाला आहे. हॉमिनिड्सचा उदय सुमारे 2.5 दशलक्ष वर्षांपूर्वी होमो हॅबिलिस नावाचा मानव उदयास आला, ज्याने पहिल्यांदा साधनांचा वापर केला. सुमारे 1.8 दशलक्ष वर्षांपूर्वी होमो इरेक्टसने आग आणि वेगवेगळ्या प्रकारच्या साधनांचा वापर केला. त्यांनी आफ्रिका ते आशिया आणि युरोपमध्ये स्थलांतर केले. भारतीय उपखंडात, सोहन आणि भीमबेटका यासारख्या स्थळांवर पाषाणयुगीन अवशेष आढळतात. सुमारे 300,000 वर्षांपूर्वी आधुनिक मानव (होमो सेपियन्स) आफ्रिकेतून उत्क्रांत झाला. त्यांनी विविध प्रसंग आणि घटनामधून अनुभूतुच्या आधारे बोधनिक (Cognitive) क्षमतांमध्ये मोठी वाढ घडवून आणली, ज्यामुळे भाषेचा विकास आणि सामाजिक संरचनांची निर्मिती झाली.

सेपिओसेक्सुअल | Sapiosexual

 

सेपिओसेक्सुअल | Sapiosexual

"3 इडियट्स" या चित्रपटातील करीना कपूर द्वारा साकारलेलं पिया हे पात्र. तिला तिच्या पार्टनरच्या ज्ञानात आणि विचारसरणीत जास्त रस आहे. ती रणछोडदास श्यामलाल चांचड (आमिर खान) याच्याकडे आकर्षित होते, कारण त्याची बौद्धिक क्षमता आणि स्वाभाविक ज्ञान तिच्यासाठी महत्त्वाचे ठरते. जरी तो आणि त्याचे मित्र तिच्या वडिलांना (Virus) छळत असले तरीही.

“दिल चाहता है” या चित्रपटातील सिद्धार्थला (अक्षय खन्ना) ताऱाप्रती (डिंपल कपाडिया) केवळ शारीरिक आकर्षण नाही, तर तिच्या जीवनातील अनुभवांमुळे आणि तिच्या मानसिक स्थैर्यामुळे त्याचं तिच्याकडे ओढा वाढतो. तारा ही एक परिपक्व, अनुभवी आणि बौद्धिकरीत्या समृद्ध महिला आहे. सिद्धार्थ तिच्या जीवनातील संघर्ष आणि तिच्या दृष्टिकोनामुळे तिच्याशी जोडला जातो, जे एक सेपिओसेक्सुअल आकर्षणाचे उदाहरण आहे.

जीवन-कल्याणाचे मूलभूत घटक | Wellbeing: The Five Essential Elements

 

जीवन-कल्याणाचे मूलभूत घटक | Wellbeing: The Five Essential Elements

रजनीश ओशो यांनी कोलकात्याच्या एका श्रीमंत माणसाच्या अलिशान घराची सांगितलेली गोष्ट माणसाच्या मानसिकतेवर प्रकाश टाकते. या गोष्टीत ओशो सांगतात की सुरुवातीला त्या श्रीमंत माणसाला त्याचं मोठं, आलिशान घर बघून खूप आनंद होत होता. त्याला स्वत:च्या संपत्तीचा आणि यशाचा अभिमान होता. ते येणाऱ्या प्रत्येक माणसाला आनंदाने आपले घर, वस्तू, आणि सजावटीचे साहित्य दाखवून आनंदी होत होते. पण एके दिवशी, त्याच्या घरासमोर आणखी एक भल मोठं, त्याच्या पेक्षा जास्त आलिशान घर बांधलं गेलं. त्यानंतर मात्र त्याचं समाधान आणि आनंद गायब झालं, आणि तो निराश आणि असमाधानी राहू लागला.

जैविक घड्याळ | Biological Rhythm

 जैविक घड्याळ | Biological Rhythm

जैविक घड्याळ म्हणजे आपल्या शरीरातील अशी एक जैविक यंत्रणा, जी विविध शारीरिक क्रियांचं वेळापत्रक ठरवते. यालाच सर्केडियन रिदम असे म्हटले जाते. हे शरीराचं घड्याळ झोपणे, उठणे, अन्नाचे पचन, हार्मोनचं स्रवण, आणि शरीराचं तापमान यांसारख्या अनेक क्रियांचे नियमन करते. शरीरातील जैविक घड्याळ अर्थात बॉडी क्लॉक या प्रणालीवर मूलभूत संशोधनाबद्दल अमेरिकेतील जेफ्री हॉल, मायकेल रॉसबॅश आणि मायकेल यंग या त्रिकुटाला औषधशास्त्रातील 2017 चा नोबेल पुरस्कार जाहीर झाला होता.