मानसशास्त्रीय प्रयोग | Psychological Experiments

 

मानसशास्त्रीय प्रयोग | Psychological Experiments

मानवी वर्तन अभ्यासत असताना अनेक प्रसिद्ध प्रयोगांनी मानसशास्त्राच्या मूलभूत समजुतीवर प्रभाव पाडलेला आहे. काही प्रयोगांनी आजच्या नैतिक सीमा ओलांडल्यामुळे ते पुन्हा केले जाऊ शकत नाहीत, तरीही त्यामुळे मानसशास्त्रीय अभ्यासाचे महत्व कमी झालेले नाही. मानसशास्त्राच्या क्षेत्रावर आणि मानवी वर्तनाच्या आपल्या समजुतीवर मोठा प्रभाव पाडणारे सात प्रसिद्ध मानसशास्त्रीय प्रयोग पाहू या.

वरिष्ठांची आज्ञा पाळणे | Obedience to Authority

 

वरिष्ठांची आज्ञा पाळणे | Obedience to Authority

अलिकडे ठाणे जिल्यातील एका महाविद्यालयात एनसीसीच्या विद्यार्थ्यांना अमानुष मारहाण केल्याची घटना त्या संबंधीचा व्हिडीओ सोशल मीडियावर व्हायरल झाल्यामुळे उघडकीस आला. हा व्हिडीओ समोर आल्यानंतर विद्यार्थी आणि पालकांमध्ये एकच खळबळ उडाली आहे. व्हायरल व्हिडीओमध्ये विद्यार्थ्यांना पावसाच्या पाण्यात जमिनीवर डोके ठेवायला भाग पाडून अमानुष मारहाण केली जात आहे. संबंधीत महाविद्यालयातील सर्व विभागांच्या विद्यार्थ्यांना संयुक्तपणे एनसीसीचं प्रशिक्षण देण्यात येतं. या प्रशिक्षणादरम्यान विद्यार्थ्यांना आर्मी आणि नेव्हीच्या प्रशिक्षणपूर्वीचे धडे देण्यात येतात. यावेळी विद्यार्थ्यांकडून एखादी चूक झाल्यास त्यांना शिक्षाही करण्यात येते. पण विद्यार्थ्यांना अमानुष शिक्षा दिल्याने एकच खळबळ उडाली आहे. विद्यार्थ्यांमध्ये एनसीसीबाबत दहशत पसरली असून अनेकजण एनसीसीमध्ये जाण्यास घाबरत आहेत.

ही एवढी क्रूरता येते कोठून? त्या मुलाने संबंधीत मुलाला का मारहाण केली असेल? यामागे काही मानसशास्त्रीय काही कारणे आहेत का? मिलग्राम प्रयोग हा वरिष्ठांच्या आज्ञा पाळण्यावर त्याचा कसा परिणाम होतो याचा अभ्यास करणारा एक प्रसिद्ध आणि वादग्रस्त अभ्यास झाला.

इंटर्नशिप / आंतरवासिता कार्यक्रम | Internship Program

 

इंटर्नशिप / आंतरवासिता कार्यक्रम | Internship Program

विद्यापीठ अनुदान आयोगाने पदवी स्तरावरील विद्यार्थ्यांच्या रोजगारक्षमता वाढवण्यासाठी आणि संशोधनाचे महत्व समजून घेण्यासाठी, सोबतच त्यांना क्रेडिट मिळवून देण्याच्या उद्देशाने सक्तीचे इंटर्नशिप करण्याची शिफारस करणारे मार्गदर्शक तत्वे जारी केली आहेत. “Guidelines for Internship/Research Internship for Under Graduate Students.” याचा मसुदा राष्ट्रीय शिक्षण धोरण (NEP) 2020 च्या सुसंगाने जारी करण्यात आला आहे, ज्यामध्ये विद्यार्थ्यांना प्रत्यक्ष अनुभवात्मक शिक्षणासाठी, सक्रिय सहभागासाठी संधी प्रदान करण्यासाठी पदवी अभ्यासक्रमात संशोधन आणि इंटर्नशिपचा समावेश करण्यावर भर दिला जातो.

आनंदाचे बीजगणित | The Algebra of Happiness

 

आनंदाचे बीजगणित | The Algebra of Happiness

जीवनात आनंदी राहायचे असेल तर खूप सोपे आहे, पण आनंदी आहे हे दाखवायचे असेल तर ते महाग आहे. कारण आनंदी असणं आणि आनंदी असल्याचे जगाला दाखविणे यासाठी धडपड करावी लागते. आजकाल लोक प्रवास करत असताना तो जगाला दाखयाच्या नादात प्रवासाचा आनंद घ्यायचाच विसरून जात आहेत. हे खाण-पीन आणि सगळ्याच गोष्टी दाखविण्यासाठीची जणू स्पर्धाच सुरु आहे त्यामुळे आनंदी जगण्याचे बीजगणित स्कॉट गॅलोवे यांनी ‘द अल्जेब्रा ऑफ हॅपिनेस’ या पुस्तकातून मांडलेला आहे.

स्कॉट गॅलोवे हे न्यूयॉर्क विद्यापीठातील स्टर्न स्कूल ऑफ बिझनेस येथे मार्केटिंगचे प्राध्यापक आहेत, कदाचित आपणास ते सर्वाधिक विकले जाणारे पुस्तक द फोर: द हिडन डीएनए ऑफ ऍमेझॉन, ऍपल, फेसबुक आणि गुगलचे लेखक म्हणून माहित असतील (जर माहित नसतील तर त्यांचे हे पुस्तक वाचलेच पाहिजे). द अल्जेब्रा ऑफ हॅपिनेस हे गॅलोवेचे दुसरे पुस्तक आहे आणि ते आनंदी जीवनाच्या मूलभूत गोष्टींबद्दल त्यांचा दृष्टीकोन दर्शविते. गॅलोवेच्या वैयक्तिक अनुभवातून छोट्या छोट्या रंजक कथामधून आपल्या संपत्तीपासून आरोग्यापर्यंत, आणि आपल्या प्रेम संबंधाविषयीची शिकवण सदर पुस्तकातून दिलेली आहे.

रोजगारक्षम कौशल्ये | Employability Skills

 

रोजगारक्षम कौशल्ये | Employability Skills

     एम्प्लॉयमेंट असेसमेंट कंपनी “एस्पायरिंग माइंड्स” च्या अहवालानुसार, देशातील 80 टक्क्यांहून अधिक भारतीय अभियंते बेरोजगार आहेत.  तर अभियांत्रिकी केलेल्या मोजक्याच विद्यार्थ्यांना त्यांच्या अनुभवाच्या आणि कौशल्याच्या जोरावर नोकरी मिळते.  एस्पायरिंग माइंड्सचे सह-संस्थापक वरुण अग्रवाल म्हणतात की, देशभरातील शैक्षणिक संस्था लाखो तरुणांना प्रशिक्षण देतात परंतु या संस्थांमधून बाहेर पडणारे विद्यार्थी रोजगारासाठी तयार नसतात आणि कंपनीनुसार रोजगारासाठी आवश्यक कौशल्ये आणि ज्ञान नसल्याची तक्रार अनेकदा केली जाते.