सुख, दुःख आणि आनंद: वेळेच्या अनुभूतीचे अंतरंग |

 

सुख, दुःख आणि आनंद: वेळेच्या अनुभूतीचे अंतरंग

वेळ ही सापेक्ष संकल्पना आहे. तिची अनुभूती प्रत्येकाच्या मानसिक व भावनिक अवस्थेनुसार बदलते. "सुखात वेळ लवकर निघून जातो, दुःखात वेळ लवकर जात नाही, पण आनंदात वेळ शून्य होऊन जाते." या वाक्यात वेळेच्या अनुभूतीच्या विविध छटा दिसतात. वेळेचा वेग हा आपली मानसिकता, भावनात्मक परिस्थिती आणि अनुभूतींवर अवलंबून असतो. मानसशास्त्र, तत्त्वज्ञान आणि न्यूरोसायन्सच्या अभ्यासांमधून वेळेच्या अनुभूतीसंबंधी अनेक महत्त्वाचे निष्कर्ष नोंदवले गेले आहेत.

उच्च शिक्षणातील शैक्षणिक कामगिरी मूल्यमापनातील महत्त्वपूर्ण बदल | Holistic Teacher Appraisal Norms

 

उच्च शिक्षणातील शैक्षणिक कामगिरी मूल्यमापनातील महत्त्वपूर्ण बदल

भारताच्या उच्च शिक्षण व्यवस्थेत शिक्षकांचे मूल्यमापन हा शिक्षण गुणवत्ता सुधारण्यासाठी एक महत्त्वाचा घटक आहे. पारंपरिक मूल्यमापन पद्धतीत केवळ संशोधन व प्रकाशनांवर भर दिला जात होता. मात्र, विद्यापीठ अनुदान आयोग (UGC) ने नव्या Holistic Teacher Appraisal Norms मध्ये शिक्षकांच्या कार्यक्षेत्राचा NEP-2020 च्या धरतीवर व्यापक विचार केला असून, अध्यापन, संशोधन, सामाजिक सहभाग, व्यावसायिक विकास आणि विद्यार्थी-पालक अभिप्राय यासारख्या घटकांचा समावेश करण्यात आला आहे. या नव्या मार्गदर्शक तत्त्वांमुळे शैक्षणिक गुणवत्ता सुधारण्यास मदत होईल आणि केवळ संशोधन व प्रकाशनांवर आधारित मूल्यमापनाची पारंपरिक प्रणाली बदलली जाईल असे त्यात नमूद केलेले आहे.

आंतरराष्ट्रीय महिला दिन: इतिहास आणि महत्त्व | International Women's Day

 

आंतरराष्ट्रीय महिला दिन: इतिहास आणि महत्त्व

एकदा राजू आणि त्याचे वडील आनंदराव गाडी चालवायला पुणे-मुंबई एक्सप्रेस हायवेवर गेले होते. राजू नुकताच गाडी शिकलेला होता आणि त्याला वेगाची खूपच हौस होती. वडील वारंवार सूचना करत होते – "राजू, वेग जरा कमी कर! हायवेवर स्पीड लिमिट पाळली पाहिजे!"

पण उत्साही राजूने त्यांच्या बोलण्याकडे दुर्लक्ष केले. एका वळणावर त्याचा ताबा सुटला आणि गाडी जोरात दरीच्या कडेवर आदळली. मोठा आवाज झाला. धूर आणि चिखलाच्या ढगात सगळं हरवलं.

      गाडीच्या आघाडीच्या सीटवर असलेले आनंदराव जागीच संपले. पण राजू रक्ताच्या थारोळ्यात जिवंत होता. आजूबाजूच्या लोकांनी ताबडतोब मदतीसाठी धाव घेतली. पोलिसांना आणि रुग्णवाहिकेला बोलावण्यात आले. त्याच्या आईला आणि नातेवाईकांना कळवण्यात आले.

दवाखान्यात धावपळ सुरू होती. डॉक्टरांनी तत्काळ ऑपरेशनची तयारी केली. राजूला ऑपरेशन थिएटरमध्ये नेण्यासाठी स्ट्रेचरवर टाकण्यात आले. त्याचवेळी त्याच्या डॉक्टर पालकांना कळवण्यात आले. थोड्याच वेळात एक डॉक्टर आत धावत आले. त्यांचा चेहरा काळजीने भरलेला होता. त्यांनी पेशंटकडे पाहिलं आणि त्यांच्या तोंडून सहज उद्गार निघाले –

"हे तर माझं मुलं आहे!"

बाल गुन्हेगारीचे परिणाम आणि उपाययोजना |

 

बाल गुन्हेगारीचे परिणाम आणि उपाययोजना

बाल गुन्हेगारी ही केवळ व्यक्तिगत समस्या नसून ती संपूर्ण समाजावर मोठा परिणाम टाकते. गुन्हेगारीच्या जगात एकदा प्रवेश झाल्यानंतर मुलांचे भवितव्य धोक्यात येते, कायदा-सुव्यवस्थेच्या समस्येत वाढ होते आणि समाजात असुरक्षितता निर्माण होते. खाली बाल गुन्हेगारीचे प्रमुख परिणाम सविस्तरपणे विशद करण्यात आले आहेत.

बाल गुन्हेगारी आणि त्याची कारणे | Juvenile Delinquency

 

बाल गुन्हेगारी आणि त्याची कारणे

बाल गुन्हेगारी म्हणजे 18 वर्षांखालील मुलांकडून केलेले कायद्याच्या चौकटीत बसणारे गुन्हे. हे गुन्हे चोरी, मारामारी, नशेचे सेवन, लैंगिक अत्याचार, खून किंवा सायबर गुन्ह्यांसारख्या स्वरूपाचे असू शकतात. भारतात जुवेनाईल जस्टिस (केअर अँड प्रोटेक्शन ऑफ चिल्ड्रन) अॅक्ट, 2015 नुसार 16-18 वयोगटातील मुलांसाठी गंभीर गुन्ह्यांमध्ये प्रौढांप्रमाणे शिक्षा होऊ शकते. बाल गुन्हेगारी वाढण्यामागे अनेक सामाजिक, आर्थिक आणि मानसिक कारणे आहेत.

समाज माध्यम वर्तन म्हणजे काय रे भाऊ? | Social Media Behaviour

 

"समाज माध्यम वर्तन म्हणजे काय रे भाऊ?

सध्याच्या डिजिटल युगात समाज माध्यमे (सोशल मीडिया) ही केवळ संवादाचे साधन राहिली नसून, ती व्यक्तीच्या वर्तनाचा, मानसिकतेचा आणि सामाजिक परस्परसंबंधांचा महत्त्वाचा भाग बनली आहेत. फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम, यूट्यूब आणि व्हॉट्सअॅप यांसारख्या प्लॅटफॉर्मवर व्यक्ती आपल्या विचारांचे, भावनांचे आणि ओळखीचे प्रदर्शन करतात. या आभासी जगात संवादाची नवी परिभाषा निर्माण झाली असून, त्याचा प्रभाव वैयक्तिक ओळख, सामाजिक नातेसंबंध आणि मानसिक आरोग्यावर पडत आहे.

समाज माध्यम वर्तन म्हणजे काय?

समाज माध्यम वर्तन म्हणजे एखाद्या व्यक्तीचे सोशल मीडियावर (उदा. फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम, यूट्यूब, व्हॉट्सअॅप इत्यादी) केलेले आचार-विचार, संवाद आणि सहभाग. हे वर्तन वैयक्तिक, सामाजिक आणि व्यावसायिक स्वरूपाचे असू शकते. समाज माध्यम वर्तनामध्ये माहिती शेअर करणे, प्रतिक्रिया देणे, संवाद साधणे, ट्रेंड्समध्ये सहभागी होणे आणि इतरांच्या पोस्टवर आपले मत आणि अभिप्राय दर्शवणे यांचा समावेश होतो.

मानसशास्त्रीय ट्रिगर: आपल्या विचारांवर आणि वर्तनावर होणारा अदृश्य प्रभाव | Psychological Triggers

 

मानसशास्त्रीय ट्रिगर: आपल्या विचारांवर आणि वर्तनावर होणारा अदृश्य प्रभाव

मानसशास्त्रीय ट्रिगर हे असे अदृश्य घटक आहेत ज्यामुळे अनेकदा आपल्याला जाणवण्यापूर्वीच आपले विचार, भावना आणि वर्तन आकार घेतात. हे ट्रिगर आपल्या जाणि‍वेच्या पृष्ठभागाखाली कार्यरत असतात, आपल्या निर्णयांवर प्रभाव टाकतात, जे आपण पूर्णपणे तर्कसंगत आणि स्व-निर्देशित समजतो. ओळखीचा लोगो पाहणे, एखाद्याच्या आवाजातील विशिष्ट सूर किंवा संदेशातील शब्दरचना, या किरकोळ वाटणाऱ्या गोष्टी आपल्या मानसिक आणि भावनिक अवस्थांवर खोल परिणाम करू शकतात.

Psychological Triggers: The Hidden Influences Behind Our Actions, Thoughts, and Behaviours या पुस्तकात पीटर हॉलिन्स यांनी या मानसशास्त्रीय यंत्रणांचा सखोल अभ्यास केला आहे आणि त्या विपणन (Marketing), जाहिरात, वैयक्तिक नातेसंबंध आणि स्व-सुधार यासारख्या जीवनाच्या विविध पैलूंमध्ये कशा प्रकारे वापरल्या जातात हे स्पष्ट केलेले आहे. या ट्रिगरची माहिती घेतल्याने आपण आपल्या निर्णयांवर अधिक नियंत्रण मिळवू शकतो आणि बाह्य शक्तींमुळे आपल्यावर परिणाम होण्यापासून स्वतःला वाचवू शकतो.