आनंदाचे बीजगणित | The Algebra of Happiness

 

आनंदाचे बीजगणित | The Algebra of Happiness

जीवनात आनंदी राहायचे असेल तर खूप सोपे आहे, पण आनंदी आहे हे दाखवायचे असेल तर ते महाग आहे. कारण आनंदी असणं आणि आनंदी असल्याचे जगाला दाखविणे यासाठी धडपड करावी लागते. आजकाल लोक प्रवास करत असताना तो जगाला दाखयाच्या नादात प्रवासाचा आनंद घ्यायचाच विसरून जात आहेत. हे खाण-पीन आणि सगळ्याच गोष्टी दाखविण्यासाठीची जणू स्पर्धाच सुरु आहे त्यामुळे आनंदी जगण्याचे बीजगणित स्कॉट गॅलोवे यांनी ‘द अल्जेब्रा ऑफ हॅपिनेस’ या पुस्तकातून मांडलेला आहे.

स्कॉट गॅलोवे हे न्यूयॉर्क विद्यापीठातील स्टर्न स्कूल ऑफ बिझनेस येथे मार्केटिंगचे प्राध्यापक आहेत, कदाचित आपणास ते सर्वाधिक विकले जाणारे पुस्तक द फोर: द हिडन डीएनए ऑफ ऍमेझॉन, ऍपल, फेसबुक आणि गुगलचे लेखक म्हणून माहित असतील (जर माहित नसतील तर त्यांचे हे पुस्तक वाचलेच पाहिजे). द अल्जेब्रा ऑफ हॅपिनेस हे गॅलोवेचे दुसरे पुस्तक आहे आणि ते आनंदी जीवनाच्या मूलभूत गोष्टींबद्दल त्यांचा दृष्टीकोन दर्शविते. गॅलोवेच्या वैयक्तिक अनुभवातून छोट्या छोट्या रंजक कथामधून आपल्या संपत्तीपासून आरोग्यापर्यंत, आणि आपल्या प्रेम संबंधाविषयीची शिकवण सदर पुस्तकातून दिलेली आहे.

धडा क्रमांक #1: तरुणपणीचे श्रम/ धडपड खूप महत्त्वाची असते

प्रत्यकाने तरुणपणी कठोर परिश्रम केले पाहिजे. आपल्या करिअरचा शेवट आपण आपल्या करिअरच्या पहिल्या पाच वर्षांच्या कामातून सेट करत असतो. गॅलोवे सुचवितो की आपल्या कामाच्या सुरुवातीच्या वर्षांतील खडतर मार्ग सुकर करण्यासाठी आपणास कठोर परिश्रम करणे आवश्यक आहे. गॅलोवे करिअरच्या प्रगतीच्या पारंपारिक कल्पनेला आव्हान देतात आणि सुचवतात की आपण एक रेषीय करिअर शिडीचे अनुसरण करण्याऐवजी स्वतःचे मार्ग तयार केले पाहिजेत.

“आजचे जग प्रतिष्ठित लोकांचे नाही तर वेगवान लोकांचे आहे. जर आपणास आपल्या समवयस्कांपेक्षा कमी वेळेत जास्त पल्ला गाठायचा असेल तर हे काही प्रमाणात प्रतिभेवर आधारित असून मुख्यतः रणनीती आणि संयमावर अवलंबून आहे.”

चक्रवाढ व्याज समजून घ्या - आपण लहानपणापासूनच चक्रवाढ व्याजाचे फायदे स्वीकारले पाहिजेत, केवळ गुंतवणुकीतच नव्हे तर स्व-विकासासाठीचे एक व्यापक तत्त्व म्हणून देखील.  दीर्घकाळापर्यंत सातत्याने प्रयत्न केल्यावर किरकोळ नफा जीवन बदलणाऱ्या यशांमध्ये जमा होत असतो.

इक्विटी = संपत्ती - शक्य तितक्या लवकर आपल्या अर्थव्यवस्थेची जबाबदारी स्वतःच्या खांद्यावर स्वतःहून घ्या. गॅलोवे सुचवितो की चाळीशीपेक्षा कमी वय असताना आपल्याकडे आपल्या मालमत्तेपैकी एक तृतीयांशपेक्षा जास्त मालमत्ता कोणत्याही एका मालमत्ता वर्गात नसावी आणि दीर्घकाळासाठी आपण निष्क्रिय उत्पन्नावर लक्ष केंद्रित केले पाहिजे.

"शेअर मार्केटमध्ये दीर्घकाळासाठी राहा, कारण प्रत्येकजण स्वतःहून कधी उडी मारावी आणि कधी बाहेर पडावे याचा अंदाज लावण्याइतके हुशार नाही."

पात्रता + पिन कोड = पैसे – आपण आर्थिक वाढ झोनमध्ये असणे आणि शैक्षणिक पात्रता असणे हे दुर्दैवाने पुढच्या दशकात आपण किती पैसे कमवणार याचा चांगला अंदाज आहे. त्यानुसार स्वतःमध्ये बदल करा. पैसे सुख खरेदी करू शकतात, पण ते कायमचे टिकत नाही त्यामुळे शाश्वत सुखाचा शोधा घेतला पाहिजे.

पैसा केवळ एका बिंदूपर्यंत आनंद मिळवून देतो. अशा गोष्टी शोधा ज्यासाठी पैसे लागत नाही पण तुम्हाला आनंद मिळतो. भौतिक गोष्टीपेक्षा अनुभवांमध्ये गुंतवणूक करा. संशोधने असे सांगतात की भौतिक गोष्टींमुळे मिळणारा आनंदास आपण अधिक महत्त्व दिल्याने अनुभवामुळे मिळणाऱ्या दीर्घकालीन आनंदास मुकतो. तात्काळ मिळणारा उपभोग टाळा आणि त्याऐवजी दीर्घकालीन उपयुक्त असणाऱ्या गोष्टींमध्ये गुंतवणूक करा.

धडा क्रमांक #2: आपल्या जोडीदाराची निवड हा आपल्या जीवनातील सर्वोत्तम निर्णय आहे

काम किंवा मित्र याची निवड करताना जेवढी एनर्जी खर्च करतो किंबहुना त्यापेक्षा अधिक एनर्जी आपला जोडीदार निवडताना करावा. गॅलोवे जीवनात योग्य जोडीदार निवडण्याच्या महत्त्वावर चर्चा करतो. तो सामायिक मूल्ये आणि अनुकूलतेच्या महत्त्वावर भर देतो आणि वाचकांना त्यांच्या नातेसंबंधात प्रामाणिक आणि हेतुपुरस्सर राहण्याचा सल्ला देतो. तादात्म्य न पावणारे नातेसंबंध सर्वकाही कठीण बनवतात. "एखाद्यावर निस्सीम प्रेम करणे ही अंतिम सिद्धी आहे. यातून आपली महत्ता लक्षात येते, कारण आपण जगण्याचे, उत्क्रांतीचे आणि जीवनाचे एजंट आहोत.” शेवटी, नातेसंबंध हे सर्व महत्त्वाचे आहेत. सरतेशेवटी, इतर मानवांशी असलेले आपले संबंध हे सर्वात महत्त्वाचे असतात आणि त्यामुळे आपल्या दीर्घकालीन आनंद आणि आरोग्याची व्याख्या करता येते.

एक + एक हे नेहमीच दोनपेक्षा अधिक असते. भागीदारी (सामान्यत:) आर्थिकदृष्ट्या फायदेशीर असतात आणि आपणास आपल्या करिअरवर लक्ष केंद्रित करण्यास आणि प्रगतीसाठी चांगले जोडीदार असणे हा शहाणपणाचा मार्ग अनुसरणास अनुमती देतात. चांगल्या प्रकारे तादात्म्य पावलेल्या नातेसंबंधातील समन्वय कमी नुकसान कारक आणि निम्न तादात्म्य पावलेल्या नातेसंबंधाचे नुकसान खूप अधिक असते.

नातेसंबंधातील स्नेह टिकवा - गॅलोवे असा युक्तिवाद करतात की आधुनिक जीवन शैलीमुळे आपल्यातील नातेसंबंधामध्ये काही प्रमाणात कटुता आलेली आहे, परंतु जवळीकता हा आपल्या जीवन कल्याणाचा एक अत्यंत महत्त्वाचा भाग आहे, जो आपल्या उत्क्रांतीमधून जवळीकतेच्या गरजेतून निर्माण झालेला आहे. आपण आपल्या प्रियजनांसह ते स्वीकारले पाहिजे. गॅलोवे मजबूत नातेसंबंध निर्माण करण्यासाठी आणि यश मिळवण्यासाठी सहानुभूतीच्या महत्त्वावर भर देतात. तो असा युक्तिवाद करतो की स्वतःला इतर लोकांच्या शूजमध्ये ठेवून, आपण त्यांच्या गरजा आणि इच्छा चांगल्या प्रकारे समजून घेऊ शकतो.

आई-वडिलांची काळजी घ्या - कुटुंबात वडीलधारी माणसे असणे फायद्याचे आहे, आपल्या  आईवडिलांनी आपली जशी काळजी घेतली तशी त्यांचीही काळजी घ्या.

शेवटापेक्षा आरंभ महत्त्वाचा आहे – गॅलोवेने स्पष्टीकरण देण्यासाठी, तुमचे पहिले घर भविष्य आणि संभाव्यतेचे संकेत देते, परंतु तुमचे शेवटचे घर तुमच्यावर प्रेम करणाऱ्या लोकांचे संकेत आहे.

आयुष्याचा शेवट - जेव्हा प्रियजनांचा शेवट जवळ येतो तेव्हा त्यांची घरी देखभाल करा, त्यांच्या शेवटच्या क्षणी घर त्यांच्या प्रियजनांनी वेढलेले असावे. तुमच्या स्वतःच्या आनंदाचा आदर करा आणि सीमा निश्चित करा, त्यांना त्यांचे जीवन आनंदाने जगण्यास मदत करा आणि त्यांच्या शक्य तितक्या इच्छा पूर्ण करा.

धडा क्रमांक #3: आकांक्षाची पूर्तता करण्याची गरज नाही

आपल्या आवडीचे अनुसरण करण्याच्या गोष्टीत अडकू नका. आपण कशात चांगले आहात असे काहीतरी शोधा आणि त्यात उत्कृष्ट बना. एकदा आपण त्यात उत्कृष्ट झालात की, उत्कृष्ट असण्याचे भावनिक आणि आर्थिक परतावा आपणास त्याबद्दल उत्कट बनवतील. गॅलोवे वाचकांना त्यांना आनंद आणि पूर्णता मिळवून देणाऱ्या बाबींना प्राधान्य देण्यास प्रोत्साहित करतात. तो असा युक्तिवाद करतो की आपण आपल्या कमकुवतपणा दूर करण्याचा प्रयत्न करण्याऐवजी आपल्या आवडी आणि सामर्थ्यावर लक्ष केंद्रित केले पाहिजे.

अपूर्णता ही पूर्णतेपेक्षा श्रेष्ठ - ती वस्तू काहीही असली तरी ती तुमची भूक टिकायला हवी. तुम्हाला भूक न लावणार्‍या यशाच्या प्रतीकांचा पाठलाग केल्याने दीर्घकाळापर्यंत तुमची निराशा होईल.

आपण (कदाचित) मार्क झुकरबर्ग नाही आहात. तुम्ही उद्योजकतेमध्ये जाण्यापूर्वी, त्यातील परिणामांचा काळजीपूर्वक विचार करा. तुम्हाला सार्वजनिक अपयशाबद्दल सवयी आहे का? तुम्ही निपुण विक्रेता आहात का? तुमची जोखीम पत्करण्याची शैली कोणती आहे?

स्थितीस्थापकत्व किंवा अपयश = यश - आपण निवडलेल्या क्षेत्रात यश मिळवण्यासाठी आपणास अपयश स्वीकारणे आणि नकारातून शिकणे आवश्यक आहे. गॅलोवे म्हणतात त्याप्रमाणे, "निर्मळपणा हे धैर्याचे कार्य आहे." गॅलोवे अपयशातून शिकण्याच्या आणि वाढीसाठी साधन म्हणून वापरण्याच्या महत्त्वावर भर देतात. तो वाचकांना अपयशाची अस्वस्थता स्वीकारण्यास आणि त्यास सुधारण्याची संधी म्हणून पाहण्यास प्रोत्साहित करतो.

गोष्टी सहज सुलभ बनवा - जर आपणास मूलभूत अधिकार योग्य वेळी मिळत नसतील, तर आपणास यथार्थ यश मिळण्याची शक्यता कमी आहे. मूलभूत अधिकार मिळण्यासाठी वेळेत हजर राहा, चांगले आचरण ठेवा आणि पाठपुरावा करा.

आर्थिक संकटावर कशी प्रतिक्रिया द्यायची ते जाणून घ्या. जरी आपण हे सर्व व्यवस्थित केले तरीही अर्थशास्त्र आपले यश धोक्यात आणू शकते. आपण आर्थिक संकटाच्या अपरिहार्यतेचा आदर केला पाहिजे आणि जेव्हा आपणास अधिक पैसे मिळतात तेव्हा बचत केली पाहिजे. शेअर बाजारात केव्हा विक्री करायची आणि वैविध्य टिकवून ठेवायचे हे आपल्याला माहित असले पाहिजे. काही रोख रक्कम बाजूला ठेवल्याने आपण आगामी संधींचा फायदा उठवू शकतो.

"तुम्ही, बाजार नव्हे, तुमच्या मालमत्तेच्या वैविध्यकरणाचे मध्यस्थ असले पाहिजे."

आपल्या प्रमुख निर्देशकांचा मागोवा घ्या. जसजसे आपण प्रगती करतो तसतसे आपण आपल्या प्रमुख कामगिरी निर्देशकांचा मागोवा घेतला पाहिजे. गॅलोवे नेटवर्थचे उदाहरण वापरतो, परंतु वैयक्तिक सवयींचा मागोवा घेण्यासाठी अनेक फायदेशीर निर्देशक आहेत.  

"जबाबदारी आणि अंतर्दृष्टी हे गणिताचे दुय्यम उत्पादन आहे. संख्या ही बाजारमूल्य कसे तयार केले जाते आणि आपणास आपले जीवन कसे जगायचे आहे याबद्दल अंतर्दृष्टी प्राप्त होते.”

आपण त्यास पात्र आहोत यावर विश्वास ठेवा. शेवटी, आपणास प्रयत्नाद्वारे यश मिळते हे मान्य केले पाहिजे आणि विश्वास ठेवला पाहिजे की आपण आपल्या यशास पात्र आहोत. स्वतःला आवश्यक तेथे क्रेडिट द्या आणि अनावश्यक गोष्टीपासून लांब रहा.

धडा क्रमांक #4: तंदुरुस्त, जागृत आणि कृतज्ञ रहा

सर्व यशस्वी लोकांचे सर्वात सामान्य वैशिष्ट्य म्हणजे ते नियमितपणे व्यायाम करतात. मानसिक आणि शारिरीक दृष्ट्या बळकट व्हा आणि त्यात आत्मविश्वास वाढवा. "इतरांना घाम फुटताना पाहण्यात तुम्ही घाम गाळताना घालवलेल्या वेळेचे प्रमाण हे तुमच्या यशाचे अग्रेसर सूचक आहे."

कमी प्या – दीर्घकालीन अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की अल्कोहोलचे सेवन इतर कोणत्याही घटकांपेक्षा दुःखाचा अंदाज लावू शकतो. त्यामुळे भरपूर प्या; पाण्य्च्या बाबतीत बोलतोय!

वर्तमान क्षणात हरवून जा - कधीकधी वर्तमान क्षणाची प्रशंसा करणे, भूतकाळ कुरुवाळत न बसणे आणि उद्याची चिंता करणे थांबवणे महत्वाचे आहे.

इतरांची स्तुती करा - कृतज्ञता ही बाब जीवन कल्याण आणि दीर्घायुष्याशी संबंधित आहे. संशोधनातून असे आढळून आले आहे की कृतज्ञता हे सातत्याने आनंदाशी अधिक संबंधित आहे. काहींना असे वाटते की इतरांची प्रशंसा करणे हे एक अनुपयोगी काम आहे, परंतु इतरांच्या कर्तृत्वाची प्रशंसा केल्याने आपण आपल्या कर्तृत्वाच्या अधिक जवळ जातो. गॅलोवे युक्तिवाद करतात की कृतज्ञता हा आनंद आणि यशाचा पाया आहे आणि आपण ज्या गोष्टींसाठी कृतज्ञ आहोत त्यावर विचार करण्यासाठी आपण दररोज वेळ काढला पाहिजे.

“आपल्या सर्वांचे हेतू चांगले असून उपयोग नाही तर कृती गरजेची आहे. असुरक्षितता आणि भीतीच्या गराड्यात अडकलेल्या इतरांबद्दल कौतुक आणि चांगले विचार यांचा मोठा साठा आपल्याकडे आहे. तो धरण फुटू न देणे म्हणजे आयुष्य कमी करणे आणि आनंद कमी करणे होय.

पुस्तकातील काही महत्त्वाच्या टिप्स:

• दररोज कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी काही वेळ द्या.
• नवीन गोष्टींचा प्रयत्न करण्यास आणि आपल्या कम्फर्ट झोनमधून बाहेर पडण्यास घाबरू नका.
• इतरांना मदत करण्यासाठी आपला वेळ आणि संसाधने यांचा सदल हाताने वापर करा.
• सकारात्मक लोकांशी वेळ घालवा जे तुम्हाला प्रेरित आणि उत्साहित करतात.
• तणावाचे व्यवस्थापन करण्यासाठी आरोग्यदायी मार्ग शोधा, जसे व्यायाम, ध्यान, योग इ.
• नकारात्मक विचारांना आव्हान द्या आणि वास्तववादी आणि सकारात्मक दृष्टीकोन बाळगा.
• अपयशापासून शिका आणि त्यास विकासाची संधी म्हणून पहा.
• इतरांना क्षमा करा आणि स्वतःला देखील.
• सामाजिक माध्यमांचा वापर मर्यादित करा आणि त्याच्या नकारात्मक परिणामांबद्दल जागरूक रहा.
• आपल्या स्वतःच्या प्रगतीवर लक्ष केंद्रित करा आणि इतरांशी स्वतःची तुलना करू नका.
• इतरांच्या यशाचे कौतुक करा आणि त्यांच्या आनंदात सहभागी व्हा.
• आनंद ही एक क्षणभंगुर भावना नाही तर दीर्घकालीन समाधानाची स्थिती आहे; आनंद हे केवळ वैयक्तिक नाही तर सामाजिक देखील आहे. तसेच लक्षात ठेवा की आनंद ही एक प्रक्रिया आहे, गंतव्यस्थान नाही त्यामुळे प्रवासचा आनंद घ्या!

समारोप

गॅलोवे आनंदात योगदान देणारे चार प्रमुख घटक मांडतात: अर्थपूर्ण काम, चांगले संबंध, निरोगी शरीर आणि उद्देशाची भावना. खरा आनंद मिळविण्यासाठी आपण आपल्या जीवनातील या क्षेत्रांना प्राधान्य दिले पाहिजे असे त्यांचे म्हणणे आहे. एकंदरीत, "आनंदाचे बीजगणित" हे एक आकर्षक आणि विचार करायला लावणारे पुस्तक आहे जे अधिक आनंदी, अधिक परिपूर्ण जीवन कसे जगावे याबद्दल व्यावहारिक सल्ला देते. गॅलोवेचे काही सल्ले सोपे किंवा स्पष्ट वाटू शकतात, परंतु त्यांचे अंतर्दृष्टी वैयक्तिक अनुभवावर आधारित आहेत आणि संशोधनाद्वारे समर्थित आहेत. तुम्‍ही काम, नातेसंबंध किंवा तुमच्‍या जीवनात अर्थ शोधण्‍यासाठी संघर्ष करत असल्‍यावर, हे पुस्तक मौल्यवान अंतर्दृष्टी आणि व्यावहारिक सल्ला देते.

 

(सर्व चित्रे आणि इमेजेस google वरून साभार)

संदर्भ

Galloway, S. (2019). The Algebra of Happiness: Notes on the Pursuit of Success, Love, and Meaning, Penguin Random House